Οι πυρετικοί σπασμοί είναι οι πιο κοινοί σπασμοί που εκδηλώνονται στην παιδική ηλικία( 2-5 % ) και γενικά έχουν κατά κανόνα, άριστη πρόγνωση για την περαιτέρω ανάπτυξη του παιδιού. Δεν έχουν τίποτα να κάνουν με την πραγματική επιληψία. Ποιες είναι οι αιτίες των πυρετικών σπασμών στην παιδική ηλικία;

Από που μπορούν προέλθουν;

Συνήθως, υπάρχει μια κοινή εμπύρετη λοίμωξη των ανώτερων αεραγωγών, η μερικές φορές μέση ωτίτιδα,αμυγδαλίτιδα,γαστρεντερίτιδα,ουρολοίμωξη. Ανάμεσα στις μολυσματικές ασθένειες, συγκαταλέγονται και η  ιλαρά και ερυθρά οι οποίες μπορεί να ενεργήσουν ως εκκλυτικοί παράγοντες. Ακόμα και μετά από εμβολιασμό έχουν παρατηρηθεί  πυρετικοί σπασμοί. Παρά το γεγονός  ότι οι προαναφερόμενες καταστάσεις είναι μόνο λίγο επικίνδυνες, ο παιδίατρος  πρέπει πάντα να αποκλείει μια σοβαρή ασθένεια άλλου είδους.

Ποια παιδιά είναι περισσότερο επιρρεπή στους  πυρετικούς σπασμούς;

Πριν από τον 9ο μήνα και μετά την ηλικία των 5 ετών οι πυρετικοί σπασμοί είναι σπάνιοι, αλλά όχι αδύνατοι, η πιο κοινή ηλικία είναι μεταξύ των 14-18 μηνών ζωής. Πάντως 3-4 τοις εκατό όλων των παιδιών έχουν ένα επεισόδιο πυρετικών σπασμών, και μέχρι 50 τοις εκατό αυτών των παιδιών ακόμα περισσότερα επεισόδια.

Πως περιγράφονται οι πυρετικοί σπασμοί;

Οι πυρετικοί σπασμοί συμβαίνουν κατά την ταχεία αύξηση της θερμοκρασίας, πιθανότατα, όταν η θερμοκρασία του σώματος ξεπεράσει τους 39 ° C. Συνήθως επηρεάζονται όλα τα μέρη του σώματος , μερικές φορές μόνο μεμονωμένα άκρα. Τα παιδιά μπορούν να γίνουν  κυανωτικά  ή χλωμά, και η αναπνοή τους να δυσχεράνει.

Είναι σημαντικό η διάρκεια να μην ξεπεράσει τα δέκα λεπτά. Σε μεγαλύτερη διάρκεια (πάνω από 15 λεπτά) μπορεί η αιτία να έχει ένα πραγματικό υπόβαθρο όπως μια λοίμωξη ή μια δηλητηρίαση. Αυτές οι άλλες πιθανότητες θα πρέπει να διερευνηθούν πολύ καλά.

Τι επιπλοκές μπορούν να παρουσιαστούν; Μπορεί να χειροτερέψει η κατάσταση;

Συνήθως οι πυρετικοί σπασμοί σταματούν πριν την άφιξη στο νοσοκομείο ή στο γιατρό. Ο παιδίατρος πρέπει, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, να αποκλείσει τη μηνιγγίτιδα. Σε περίπτωση αμφιβολίας/υποψίας, θα πρέπει να διενεργήσει μια οσφυονωτιαία παρακέντηση, ούτως ώστε το οσφυονωτιαίο υγρό να εξεταστεί στο εργαστήριο για να βεβαιωθεί ότι τίποτα δεν παραβλέπεται. Αυτή η διαδικασία είναι σχετικά απλή σε παιδιά  αυτής της ηλικίας και δεν πρέπει να φοβίζει τούς γονείς. Είναι επίσης πραγματικά ,πολύ σπάνια απαραίτητη.

Τι μπορεί να βοηθήσει για θεραπεία στο σπίτι;

Πρώτα απ’ όλα ψυχραιμία!! Προσέχουμε το παιδί να μην τραυματιστεί από διάφορα αντικείμενα στο περιβάλλον του και δεν βάζουμε τίποτα στο στόμα του.Κατά το πρώτο επεισόδιο πυρετικών σπασμών, δεν υπάρχει συνήθως στο σπίτι κάποιο αντιεπιληπτικό φάρμακο, αλλά σίγουρα ένα αντιπυρετικό υπόθετο. Αυτό θα πρέπει να χορηγηθεί ,έτσι ώστε η διέγερση του εγκεφάλου να μειωθεί. Ακόμη και κρύες κομπρέσες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μείωση του πυρετού. Βεβαιωθείτε επίσης ότι το κεφάλι είναι στραμμένο στο πλάι. Σε περαιτέρω σπασμούς, μια προληπτική θεραπεία με αντιεπιληπτικά φάρμακα ,για την πρόληψη των σπασμών δεν είναι απαραίτητη (ούτε και αναποτελεσματική), και δεν θα πρέπει να δίνεται. Κάτι που είναι ίσως πιο λογικό, είναι η χορήγηση αντιπυρετικών φαρμάκων σε επόμενες λοιμώξεις ,αν μετρήσετε θερμοκρασία ψηλότερη των 38,5 ° C από τον πρωκτό. Σε εμφάνιση πυρετικών σπασμών, μπορούν να χρησιμοποιηθούν κλυσματάκια που σταματούν τους σπασμούς ( τα οποία συνταγογραφούνται συνήθως μετά το πρώτο επεισόδιο πυρετικών σπασμών και οι γονείς τα έχουν στο σπίτι).

Πώς εξελίσσονται οι πυρετικοί σπασμοί ;

Περίπου το 40-50 τοις εκατό των παιδιών με πυρετικούς σπασμούς, ξαναπερνούν κάποια επεισόδια, μερικές μάλιστα φορές συμβαίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα. Αυτό συμβαίνει συχνότερα με την ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού πυρετικών σπασμών, όταν το παιδί ήταν κάτω των 12 μηνών κατά το πρώτο επεισόδιο, η αν είχε χαμηλή θερμοκρασία στο πρώτο επεισόδιο.  Η κύρια ανησυχία των γονέων, είναι βέβαια πάντα, ότι μπορεί να αναπτυχθεί μια επιληψία. Η πιθανότητα αυτή όμως, υπάρχει μόνο σε παιδιά που παρουσίασαν πυρετικούς σπασμούς πριν τους  9 μήνες ζωής, παιδιά με οικογενειακό ιστορικό επιληψίας  κυρίως σε συγγενείς 1ου βαθμού, σε σπασμούς που διαρκούν περισσότερο από 15 λεπτά, και ιδιαίτερα σε παιδιά με προβληματική ανάπτυξη (Σωματική, ψυχική ) πριν το πρώτο επεισόδιο πυρετικών σπασμών. Χωρίς αυτούς τους παράγοντες κινδύνου, η συχνότητα της επιληψίας μετά από πυρετικούς σπασμούς είναι μόνο  1 τοις εκατό.

Εδώ να αναφέρουμε ότι η πιθανότητα τα αδέλφια των παιδιών αυτών να αναπτύξουν πυρετικούς σπασμούς είναι περίπου 10-20 %.

Πότε πρέπει ένα παιδί με πυρετικούς σπασμούς να εισαχθεί στο νοσοκομείο;

Χωρίς εξαίρεση, στην ουσία πάντα. Εξαιρέσεις γίνονται όταν τα παιδιά είχαν ήδη αρκετά επεισόδια πυρετικών σπασμών στο παρελθόν, τα οποία ήταν εύκολα διαχειρίσιμα και πέρασαν γρήγορα. Ωστόσο, δεδομένου ότι για κάθε νέο περιστατικό είναι πιθανές πολλές αιτίες, θα πρέπει πάντα να αναζητείται ιατρική βοήθεια – έστω και μόνο για να ηρεμήσει – . Κατά κανόνα ένα παιδί με πυρετικούς σπασμούς, κρατείται για τουλάχιστον μία νύχτα στο νοσοκομείο, έτσι ώστε να φανεί η εικόνα της πιθανότατης λοίμωξης που ευθύνεται για το επεισόδιο.

Πώς ο γιατρός κάνει τη διάγνωση;

Με λεπτομερείς ερωτήσεις για το ιστορικό του επεισοδίου, στους συνοδούς, και με την κλινική εξέταση του ασθενούς παιδιού μπορεί ο παιδίατρος να αλιεύσει σημαντικές πληροφορίες που στις περισσότερες περιπτώσεις να μην χρειάζονται περαιτέρω εργαστηριακές εξετάσεις. Εξετάσεις αίματος και ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (μέτρηση των κυμάτων του εγκεφάλου) δεν απαιτείται συνήθως.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Οι γονείς είναι ως επί το πλείστον πολύ σοκαρισμένοι και φοβούνται για τη ζωή του παιδιού τους, σε ένα ενδεχόμενο επεισόδιο πυρετικών σπασμών, ειδικά αν πρόκειται για την πρώτη φορά, μιας και οι πυρετικοί σπασμοί μπορεί να φαίνονται πολύ δραματικοί. Ευτυχώς όμως, οι σπασμοί διάγουν στην πολύ μεγάλη πλειοψηφία τους, χωρίς επιπλοκές και προβλήματα, ειδικά αν η διάρκεια τους δεν ξεπερνά τα 10-15 λεπτά. Θα πρέπει όμως σε κάθε περίπτωση να αναζητείται ιατρική βοήθεια. Η πρόγνωση είναι κατά κανόνα εξαιρετική.

Ass Prof Dr med Νίκος Μακρίδης  MD,PhD
Ειδικός Παιδίατρος
Τηλ 99445245
[email protected]
Paedicare+ medical centre
Στασίνου 28/ 202
Αγία Παρασκευή-Ακρόπολη-Λευκωσία
Τηλ 22270237
[email protected]